برازش الگوی فصلی سری زمانی به میزان آب‌دهی رودخانه‌ها در دامنه زمان (مطالعه موردی: رودخانه اترک)

Authors

  • آرش امینی استادیار گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه گلستان، گرگان
Abstract:

امروزه بررسی و پیش‌بینی رفتار متغیر‌های هیدرولوژیکی و عناصر اقلیمی مؤثر بر آن در دامنه زمان مورد توجه محققان قرارگرفته است. به همین منظور استفاده از تحلیل‌ داده‌های وابسته به زمان در پیش‌بینی میزان آب‌دهی رودخانه‌ها از نظر آماری دارای اعتبار بوده، بطوریکه می‌توان نتایج حاصله را در برنامه‌ریزی و مدیریت منابع آب و طراحی تأسیسات زیربنایی به کار برد. رودخانه اترک یکی از منابع آبی مهم از نظر اقتصادی، کشاورزی و زیست محیطی در شمال شرق کشور است، در سال‌های اخیر این رودخانه با سیلاب‌ها و یا کاهش سطح آب همراه بوده که بی شک بر میزان دبی آن تأثیر گذاشته است. در این مقاله داده‌های مربوط به شش ایستگاه هیدرومتری از سال آبی 53-52 تا سال آبی 82- 81 از حوزه آبریز رودخانه اترک مورد استفاده قرار گرفته است. ابتدا به تحلیل توصیفی داده‌ها پرداخته، سپس با حذف روند و تغییرات فصلی، مدلی مناسب به داده‌های سری زمانی ایستگاه‌های مذکور برازش شده است. در انتها با برآورد پارامترهای مدل به پیش‌بینی رفتار توزیع میزان دبی آب این رودخانه پرداخته‌ایم. در برازش الگو و برآورد پارامترهای موجود در الگو معیار اطلاعاتی آکاییک (AIC)، معیار اطلاعاتی بیزی (BIC) و میانگین مربعات خطا (MSE) مورد توجه قرار گرفته است. با توجه به اطلاعات بدست آمده از نمودار خودهمبستگی و خودهمبستگی جزئی و پس از تثبیت واریانس و حذف روند و تغییرات فصلی، الگوی اتورگرسیو میانگین متحرک تلفیق شده ARIMA(1,0,2)(1,1,2)12 انتخاب شد. سرانجام با استفاده از این الگو، مقادیر آتی میزان آب‌دهی رودخانه اترک به مدت یک‌سال پیش‌بینی شد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تحلیل اثرات تغییر اقلیم بر میزان آبدهی رودخانه مطالعه موردی: رودخانه ششپیر

امروزه مطالعات بسیاری در سراسر جهان وجود تغییر در عوامل اقلیمی و هیدروکلیمایی را تایید می‌نماید. توسعه شهرها و صنایع و افزایش تولید گازهای گلخانه‌ای از یک طرف و تغییر کاربری اراضی در سطح حوضه رودخانه‌ها از طرف دیگر می‌تواند موجب دگرگونی در رژیم منابع آبی و در مواردی تشدید سیلاب‌ها شود. بنابراین، اهمیت بررسی و آشکارسازی این تغییرات بیش از بیش آشکار است. در این تحقیق 18 مدل AOGCM که در گزارش ارزی...

full text

پیش‌بینی دبی ماهانه رودخانه کاکارضا با استفاده از مدل‌های سری زمانی، ARIMA فصلی

    بررسی و شناخت تغییرات زمانی دبی پایه در مطالعات حوزه‌های آبخیز بخصوص در فصول با جریان کم‌ اهمیت زیادی دارد. به همین منظور مدل‌های مختلف آماری و احتمالاتی ارائه و توسعه داده‌شده است. هدف از این پژوهش بررسی سری زمانی30 ساله مربوط به دبی متوسط ماهانه رودخانه کاکارضا در شهرستان سلسله در استان لرستان می‌باشد. در گام اول توابع خودهمبستگی و خودهمبستگی جزئی داده‌های واقعی در نرم‌افزار XLSTAT ترسیم ...

full text

برآورد سری زمانی آبدهی ایستا جهت برنامه‌ریزی منابع آب در سطح حوضه آبریز (مطالعه موردی: حوضه آبریز کرخه)

وقوع خشکسالی‌های اخیر در کنار توسعه ناپایدار و کنترل نشده به ویژه افت شدید آبخوان‌ها باعث شده تا ورودی به سدها کاهش چشمگیر داشته و بسیاری از سدهای ساخته شده در کشور ایران عملکرد برنامه‌ریزی شده در زمان مطالعات را نداشته باشند. یکی از سدهای بسیار مهم که دچار افت شدید ورودی شده، سد کرخه می باشد. حوضه آبریز کرخه یکی از مهمترین حوضه‌های آبریز ایران است که سدهای متعددی در حال مطالعه و در دست ساخت در...

full text

الگوی روند و ایستایی سری های زمانی جریان سطحی در دامنه ی جنوبی البرز

تجزیه و تحلیل روند و ایستایی متغیرهای هیدرولوژیک، ابزارهایی مفید برای درک تغییرات اقلیمی هستند و می­توانند اطلاعات مفیدی را در مورد تغییرات محتمل در آینده فراهم نمایند. از آنجایی که ناایستایی سری­های زمانی می­تواند به دلایل مختلفی نظیر وجود روند در داده­ها رخ دهد، در تحقیق حاضر ابتدا آزمون­ ناپارامتری من-کندال همراه با روشی برای اصلاح تأثیر همبستگی سریالی بر روند (TFPW)، مورد استفاده قرار گرفتن...

full text

مدل سازی الگوی فصلی زایمان‎های زودرس: مطالعه سری های زمانی شهر مشهد

مقدمه: زایمان زودرس وضعیت پیچیده‎ای است که عوامل خطر آن بر حسب فصل‎های مختلف فرق می کند. یکی از عوامل محیطی که ممکن است بر وقوع زایمان های زودرس تأثیرگذار باشد، فصل است. مطالعه حاضر با هدف بررسی الگوی فصلی زایمان های زودرس شهر مشهد با استفاده از مدل‎های سری زمانی arima انجام شد. روش‎ کار: اطلاعات مربوط به زایمان های زودرس در طی سال های 92-1382 از مرکز تحقیقات سلامت زنان تهیه و با توجه به توابع ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 22  issue 6

pages  307- 315

publication date 2016-01-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023